Ga naar hoofdinhoud

Inleiding

Sportklimmen is een relatief jonge tak van de klimsport, ontstaan uit het traditionele alpine klimmen. Waar bij alpine klimmen het doel is om een bergtop te bereiken, ligt bij sportklimmen de focus op het beklimmen van zo moeilijk mogelijke routes. Deze routes variëren in moeilijkheidsgraad en worden bepaald door factoren zoals de grootte van de grepen, de hellingshoek van de rots, eventuele overhangen, en het type gesteente.

Sportklimmen is niet beperkt tot de Alpenlanden; ook in België, Luxemburg en Duitsland zijn er tal van oefenrotsen en klimtuinen beschikbaar. Daarnaast heeft de populariteit van sportklimmen geleid tot een toename van klimwanden, zowel binnen als buiten. Op deze klimwanden kunnen klimmers zowel in toprope situaties als bij voorklimmen hun vaardigheden ontwikkelen.

Materiaal

  • Heupgordels
  • Steenslaghelmen
  • Geschikte karabiners
  • Grigri Zekeringsapparaten
  • Dynamisch klimtouw met touwzak
  • Water + bekers
  • EHBO koffer

Klaarzetten activiteit (stapsgewijs)

Het klimtouw wordt opgehangen in een gesloten maillon of karabiner, die aan twee zekeringspunten boven in de klimroute vastzit. Beide uiteinden van het touw liggen op de grond. Aan één uiteinde wordt een dubbele achtknoop gemaakt. In de lus van deze knoop wordt een beveiligde karabiner gehangen (bij niet-beveiligde karabiners moeten er twee tegenovergesteld worden ingehangen). Dit uiteinde is voor de klimmer. Aan het andere uiteinde wordt het zekeringsapparaat bevestigd, dat met een karabiner aan de zekeraar vastzit. Bij PBN gebruiken we altijd de Grigri, omdat dit het veiligste apparaat is, vooral voor deelnemers zonder ervaring.

Als je in een gebied klimt waar nog niets is voorbereid, moet de instructeur eerst de touwen ophangen door te voorklimmen. Als er een goed pad omhoog is, kan de instructeur ook naar boven lopen, de touwen van boven inhangen en dan abseilen.

Op sommige plaatsen buiten waar je kunt klimmen hangen al dunne touwtjes in de tophaken. Je kunt zo’n touwtje met twee mastworpen aan het klimtouw vastmaken en het klimtouw in de route hijsen. Het opruimen van het klimtouw gebeurt op dezelfde manier, zodat de touwtjes weer klaar hangen voor de volgende keer. Zorg ervoor dat de touwen al zijn opgehangen voordat de groep arriveert, zodat je direct kunt beginnen met de activiteit.

  • Leg uit hoe de gordel en helm aangetrokken wordt (zie uitleg gordel)
  • Controleer of de gordels goed aangetrokken zijn, deel daarna de helmen uit.
  • Vertel inleidend hoe het sportklimmen ontstaan is.
  • Geef een voorbeeld hoe men moet zekeren (zekeren en laten zakken)
  • Maak drietallen van ongeveer gelijk gewicht.
  • Oefen het zekeren in groepjes altijd eerst “droog” oefenen.
  • Als dat goed gaat, mag er geklommen worden, met zekeraar en back-up zekeraar.
  • Geef dan het voorbeeld over hoe er qua techniek geklommen moet worden.
  • Het is leuk wanneer iedereen zowel het klimmen áls het zekeren beoefent.
  • Geef later ook uitleg en aanwijzingen over de klimtechniek.

Zorg dat je altijd de klimmer en de zekeraar controleert vóórdat er geklommen wordt. Spreek af, dat niemand naar boven gaat zonder jouw controle. Controleer of alles goed vast zit en of de zekeraar de juiste handelingen van het zekeren kan uitvoeren.

Bevestigen touw aan Grigri+

De Grigri+ is het veiligste zekeringsapparaat voor beginners. Het klimtouw loopt door de Grigri+ en wordt met een beveiligde karabiner aan de gordel van de zekeraar bevestigd. Om het touw in de Grigri+ te plaatsen, moet je het apparaat openen en het touw op de juiste manier inleggen, zoals aangegeven met een handje en een klimmertje op het apparaat. Het touw met de touwzak of stopknoop moet bij het handje liggen, en het uiteinde dat aan de klimmer is bevestigd bij het klimmertje. Daarna sluit je de Grigri+ met de karabiner aan de aanbindlus van de gordel. Zorg ervoor dat het touw dat naar de grond loopt aan de rechterkant zit.
Als je iemand laat zakken dan moet het touw dat uit de grigri komt altijd omlaag gehouden worden zodat er een extra hoek in het touw zit.

nog toevoegen: 1 afbeelding 

Instructie (Logistiek verloop van de activiteit stapsgewijs)

Als we gaan klimmen dan doen we dat is groepen van minimaal drie personen. Elke persoon heeft een eigen taak en telkens als iemand heeft geklommen wisselen we door van taak.

  1. Klimmer, deze persoon bind zich vast aan het klimtouw met de karabiner en gaat klimmen.
  2. Dit is de zekeraar en bind zich vast aan de grigri met het touw.
  3. Dit is de back-up, deze persoon helpt de zekeraar en controleert.

De klimmer zal gaan proberen om een route tot de top te bereiken. Doormiddel van grepen op de rots klimt de persoon omhoog.
Je kunt de deelnemers tips geven die ze zullen helpen bij het klimmen.
De klimmer wordt altijd gecheckt door de zekeraar en de back up voordat er geklommen wordt.
Ook zal de instructeur altijd nog checken voordat er iemand gaat klimmen.
tips:

  • Zorg altijd voor drie contactpunten aan de muur.
  • Gebruik de kracht zoveel mogelijk vanuit je benen.
  • Houd je lichaamszwaartepunt dicht bij de muur.

Zekeren is de activiteit waarbij degene die beneden staat, steeds zorgt dat het klimtouw met elke stap die de klimmer maakt, aangetrokken wordt. Hierdoor wordt ervoor gezorgd dat bij een eventuele val de klimmer slechts een minimale afstand naar beneden valt. Het zekeren gebeurd altijd in vijf stappen, die zo bedacht zijn dat het touw altijd vast wordt gehouden door tenminste één hand.

Het is de kunst van het zekeren om niet te los, maar ook niet te strak te zekeren. Te los zekeren zorgt eventueel voor onnodig grote val afstand, terwijl te strak zekeren het gevoel van klimmen weg haalt en zorgt voor bewegingsbelemmering. Bij de eerste meters voor de klimmer is het belangrijk dat er strak gezekerd wordt, omdat er dan nog veel rek in het dynamische klimtouw zit. Later, wanneer de touwlengte tussen de klimmer en zekeraar korter is en de klimmer zich hoger boven de grond bevindt, is dit minder nodig. Daarnaast is het de taak van de zekeraar om te zorgen dat de klimmer ook weer veilig beneden komt. De zekeraar moet de klimmer daarom rustig en beheerst weer naar beneden laten zaken als de klimmer aangeeft weer naar beneden te willen.
Als je als zekeraar het touw niet binnenhaalt dan sta je altijd in de basishouding met twee handen aan het onderste deel van het touw bij je heup.

Het is belangrijk dat de zekeraar op zodanige manier te werk gaat, dat de klimmer er vertrouwen in heeft en naar boven durft. Daarom wordt het zekeren eerst ‘droog‘ geoefend: de klimmer staat drie meter van de wand af en loopt naar de wand toe, terwijl de zekeraar het touw inhaalt. Als de klimmer de wand aantikt, roept hij/zij ‘blok’ + de naam van de zekeraar. De zekeraar haalt zo veel mogelijk touw in, doet zijn handen op de beginpositie naast de heup en roept ‘blok vast’ + de naam van de klimmer . De klimmer pakt met zijn handen het touw wat aan zijn gordel is bevestigd vast, en gaat met platte voeten op minimaal schouderbreedte (haaks) tegen de wand aan staan. De zekeraar wacht totdat hij ziet dat de klimmer deze positie heeft aangenomen, en laat de klimmer vervolgens zakken door met zijn linker hand de hendel van de grigri+ rustig naar zich toe te halen. Het is belangrijk, dat het onderste touw over de ronde rand van de grigri gelegd wordt wanneer de klimmer daalt. Op deze wijze maakt het touw geen onnodige draaiingen. Tijdens het laten zakken, kijkt de zekeraar altijd naar de klimmer.

nog toevoegen: 1 afbeelding

Een belangrijke eigenschap van de grigri+: wanneer de klimmer valt dan wordt het touw door een mechaniek in de grigri+ geblokkeerd. De klimmer zal dus nooit ver naar beneden kunnen vallen. Toch laten we ondanks deze veiligheid het uiteinde van het touw door een back-up zekeraar vasthouden. Deze trekt niet aan het touw, maar heeft het touw circa 1,5 meter achter de zekeraar vast en kan tevens het touw netjes neerleggen.

We noemen deze beschreven manier het top-rope zekeren. Het touw is al aan het hoogste punt van de route bevestigd en de klimmer klimt na. Dit in tegenstelling tot het voorklimmen waarbij er nog geen touw hangt en de klimmer zelf het touw meeneemt naar boven en tussenzekeringen moet leggen.

Het klimtouw kan op twee manieren aan de gordel van de klimmer bevestigd worden:

  • Indirect inbinden: Met de dubbele achtknoop met een beveiligde karabiner bevestigen aan de aanbindlus. Voordeel: snel door kunnen wisselen, niet op nieuw iedere keer een teruggestoken achtknoop hoeven maken. Nadeel: een extra schakel, in de vorm van de karabiner. Deze manier wordt bij PBN tijdens de activiteiten gebruikt.
  • Direct inbinden:Met een teruggestoken achtknoop het touw direct aan de gordel bevestigen. Voordeel: een schakel minder ten opzichte van het indirect inbinden, doordat er geen karabiner hoeft tussen de achtknoop en de gordel. Nadeel: Teruggestoken achtknoop moet iedere keer opnieuw gemaakt worden, dit neemt tijd in beslag en neemt het risico met zich mee dat dit een keer fout gelegd wordt.

nog toevoegen: 1 afbeelding 

Methodiek aanleren zekeren
De deelnemers worden na elke wissel gecontroleerd door de instructeur. Voordat er geklommen mag worden,  roepen de deelnemers de instructeur. Die controleert of de karabiners dicht zitten en op de goede manier aan de aanbindlus en of de grigri goed aan de gordel va de zekeraar bevestigd is. Verder wordt bij de eerste ronde gecontroleerd of de zekeraar de zekerhandelingen goed beheerst.

Voor de veiligheid wordt er bij beginners altijd met een back-up zekeraar gewerkt. Laat dit in je uitleg direct in je plaatje al zien en doe elke klimuitleg zelf ook met back-up Geef aan wat de taken van de back-up zekeraar zijn: touw met 2 handen vasthouden, ongeveer 1,5  meter achter de zekeraar, met klein los boogje, niet straktrekken. Bij het laten zakken samen met zekeraar zorgen dat het touw rustig door de grigri gaat.

Veilig zekeren in vijf stappen:
Start positie: je houd beide handen vast aan het touw ter hoogte van je heup.

  1. Je pakt met je linker hand het touw vast dat naar de klimmer gaat.
  2. Je haalt het touw binnen door het door de grigri te halen. Je ene hand trek je omlaag en je andere duw je omhoog.
  3. Je blokt het af door een extra hoek in het touw te leggen
  4. Je pakt over zodat je het touw altijd vast houdt
  5. Je onderste hand schuift omhoog totdat je beide handen elkaar aanraken

Hier moeten nog 5 foto’s komen + de foto die al in word staat 

Methodiek uitleg:

Je verdeelt je instructie in twee gedeelten; je geeft eerst de uitleg en een voorbeeld van het “droog” zekeren. De klimmer staat drie meter van de wand af en loopt naar de wand toe, terwijl de zekeraar het touw inhaalt. Als de klimmer de wand aantikt, roept deze ‘blok’ + de naam van de zekeraar. De zekeraar trekt het touw goed strak, blokkeert de klimmer en roept ‘blok vast’ + de naam van de klimmer . De klimmer gaat in de afdaalhouding hangen, vlak boven de grond en de zekeraar laat dan het touw weer vieren. Daarbij laat hij de klimmer voorzichtig naar de grond zakken. De instructeur loopt rond om de zekeraars te controleren en corrigeren. Omdat alles op de grond plaatsvindt, kunnen de deelnemers qua veiligheid zelfstandig door wisselen. Je kunt op deze manier extra aandacht geven aan deelnemers die het zekeren niet goed snappen en ze evt. meerdere keren droog laten oefenen, zonder dat de anderen lang op jou moeten wachten.

Veiligheid (extra te benoemen veiligheidspunten)

Zowel de klimmer als de zekeraar en de back-up zekeraar dienen tijdens het klimmen een steenslaghelm te dragen. Wanneer een klimmer een steentje los schopt dan moet hij de anderen waarschuwen door luid “Pas op, steen!” te roepen. De mensen die beneden staan, mogen niet gaan kijken waar de steen vandaan komt. Zorg er ook voor dat mensen met lang haar hun haar in een staart of vlecht dragen, zodat hun haar niet in het zekerapparaat kan komen.

Blijf gedurende het klimmen steeds de gordels controleren (het kan zijn dat iemand de gordel tussendoor heeft uit- en aangetrokken). Controleer ook of de karabiners goed aan de aanbindlus van de gordel bevestigd zijn. Check steeds weer de klimmer en de zekeraar wanneer opnieuw geklommen gaat worden.
Mensen mogen niet roken met hun materiaal aan. Als ze willen roken tijdens de dag moet al het materiaal uit en moeten ze later weer gecontroleerd worden door de instructeur.

De klimmer start pas met klimmen als hij voelt dat de zekeraar het touw strak heeft getrokken. Als het touw tijdens het klimmen te los hangt, stopt de klimmer even.

Het zekeren gebeurt door twee personen. De zekeraar haalt steeds het touw in, de tweede persoon (back-up zekeraar) houdt ook nog eens het touw ongeveer 1,5 meter achter de zekeraar met twee handen vast. De back-up zekeraar moet dus ook steeds het touw verpakken. Indien de zekeraar een fout maakt, heeft de back-up zekeraar in ieder geval het touw stevig vast en kan de klimmer niet naar beneden vallen. De zekeraar en de klimmer binden elkaar in en uit.

Je moet als instructeur je positie moet je zo kiezen dat je overzicht houdt over alle groepjes, sta nooit met je rug naar de zekeraars toe. Bij voorkeur sta je dichtbij de rots.

klimmen op rots:
In de rots zitten ijzeren haken waar je karabiners aan vast kunt klikken. Je mag deze nooit gebruiken om je vingers door te doen. Als je valt blijft je vinger vast zitten.

Nog toevoegen: 1 foto, veel voorkomende fouten 

Instructeursrol tijdens activiteit (handelingen tijdens de activiteit door instructeur)

Veiligheidscontroles uitvoeren:

Doe een veiligheidscontrole telkens voordat er een persoon gaat klimmen: Controleer het touw, de gordel, de ankerpunten,
de klimmaterialen, het weer en je partner.

Instructies geven:

  • Uitleggen van basis klimtechnieken en -principes aan beginners.
  • Aanleren van geavanceerdere technieken aan gevorderde klimmers.
  • Demonstreren hoe zekerapparaten zoals de Grigri+ correct gebruikt worden.

Zekeren en toezicht houden:

  • Actief zekeren van klimmers om hun veiligheid te waarborgen.
  • Toezicht houden op klimmers om ervoor te zorgen dat ze zich aan de veiligheidsrichtlijnen houden.
  • Helpen bij het oplossen van problemen tijdens het klimmen, zoals vastlopen of verkeerde techniek.

Routes plannen en opzetten:

  • Opzetten van klimroutes, zowel binnen als buiten, en zorgen dat deze veilig en uitdagend zijn.
  • Ophangen van touwen en controleren van zekeringspunten.
  • Routes uitkiezen op het niveau en de behoeften van de deelnemers.

Eerste hulp verlenen:

  • Bereid zijn om eerste hulp te verlenen in geval van blessures of ongelukken.
  • Weten hoe je moet handelen in noodsituaties en snel hulp inschakelen indien nodig.

Locatie specifiek (Eventuele locatie specifieke punten)

Bij de rots van adventure hill Is een golfbaan. Voordat je naar de rots loopt moet je iedereen controleren op het dragen van een helm. Dit is verplicht.